بابا افضل مرقي كاشاني

 بابا افضل مرقي كاشاني

افضل الدين محمد مرقي كاشاني ازمشاهير وشعراي ايراني و حكيمي بلند پايه و محققي گرانمايه است. او از نزديكترين دوستان خواجه نصير الدين طوسي بود ( بعضي از كتب وي را خالوي خواجه نصير الدين ذكر كرده اند) افضل الدين محمد مرقي كه به بابا افضل معروف است تاليفات ارزشمندي ا زخود بجاي گذاشته است. از آن جمله: انجام نامه، جاودان نامه، ره‌انجام، ساز وپيرايه، سه گفتار، گشايش نامه و ينبوع الحيات و ...
وي در آخر عمر عزلت اختيار نمود. رباعياتش حكيمانه واشعارش پر مغز و پرمحتوا مي باشد ا ز آن جمله:
اي دل چو طربناك نئي شادان باش     جرم تو ز دانش است رو نادان باش
خواهي كه ز دست ديو مردم برهي     مانند پري ز آدميان پنهان باش
رباعيات بابا افضل اول بار به كوشش مرحوم استاد سعيد نفيسي درتهران ومجددا به همت اساتيد محترم انجمن ادبي صباي كاشان و اخيرا همراه با رساله مفيد للمستفيد وي چاپ و در دسترس علاقمندان قرار گرفته است.
گويند روزي خواجه طوسي گفت مرا در شكلي از كواكب فلكي مشكلي پيش آمد كه هر چه سعي در رفع آن نمودم نتيجه اي حاصل نگشت ولي مولانا باباافضل با سر عصائيكه دردست داشت آن شكل را بر روي خاك مصور ساخته، به قواعد هندسه و حساب، حل معما ورفع شبهات فرمود.
سال وفات اين حكيم وفاضل توانا در هيچ يك از تذكره ها بدرستي ضبط نشده ولي به احتمال قريب به يقين در قرن هفتم بدرود حيات گفته است. آرامگاه اين حكيم فاضل و دانشمند در روستاي مرق ( از توابع كاشان) زيارتگاه عام و خاص است.
تاريخ كاشان مي نويسد: يكي ديگر از مزارات عالي درجات بقعه مطهر و قبه منور حضرت باباافضل است كه در مقام مرتفعي با كمال روح و فضا و آب و هوا و نزهت و صفا در قريه مرق ( 42 كيلومتري كاشان) واقع است و ادامه مي دهد : باباافضل عالمي بزرگ و فاضلي بي نظير بود و بپاي طلب، طريقت علم وعمل را بپيمود تا به كشور حقيقت رسيد و به اريكه معرفت ، عارفي آگاه و كاشفي بي اشتباه شد.
باباافضل حكيمي بلند پايه و گرانمايه است از ابيات اوست:
دنيا مطلب تا همه دينت باشد      دنيا طلبي نه آن و اينت باشد
بر هر كه حسد براني امير تو شود     وز هر كه فرو خوري اسير تو شود
منابع و ماخذ:
1- نام آوران فرهنگ ايران
2- دائره المعارف ج 1
3- لغت زيرواژه ادهم
4- رباعيات بابا افضل به اهتمام سعيد نفيسي
5- بابا افضل زنداني به قلم محمد محيط طباطبائي
6- مصنفات افضل الدين محمد مرقي كاشاني به اهتمام مجتبي مينوي و دكتريحيي مهدوي در2‌ج
7- نوشته هاي بابا افضل به قلم محمد تقي دانش پژوه، مجله مهر شماره 8
8- مشاهير كاشان ، حسين فرخ يار